Cildiniz zaman zaman kuruyor, kaşınıyor, kızarıyor hatta tahriş mi oluyor? Belki de bu belirtilerin altında yatan neden egzama olabilir. Egzama, tıbbi adıyla dermatit, ciltte iltihaplanma ve hassasiyetle seyreden oldukça yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Bu yazıda egzamanın ne olduğunu, hangi türleri bulunduğunu ve en sık görülen belirtilerini samimi bir dille ama bilimsel doğruluktan şaşmadan açıklıyoruz. Cildinizin ne söylediğini anlamak, doğru bakımın ilk adımıdır.
Egzama Nedir?
Egzama; cildin koruyucu bariyerinin bozulmasıyla ortaya çıkan, kuru, kaşıntılı, kızarık ve zaman zaman kabuklanan alanlarla kendini gösteren bir cilt durumudur. Genetik faktörler, çevresel etkenler ve bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi egzamanın gelişmesinde rol oynar.
Her ne kadar çoğu kişi egzamanın tek bir hastalık olduğunu sansa da, aslında birden fazla türü bulunur. Bu farklı türler cildin çeşitli bölgelerinde ve farklı yaş gruplarında değişik şekillerde ortaya çıkabilir.
Egzama Türleri
Atopik dermatit en sık görülen egzama türlerinden biridir. Genellikle çocukluk çağında başlar ve genetik geçiş gösterir. Astım ya da alerjik rinit gibi diğer alerjik hastalıklarla birlikte görülebilir.
Kontakt dermatit, cildin sabun, deterjan, parfüm gibi maddelerle teması sonrası gelişir. Bu durum tahrişe bağlı olabileceği gibi, alerjik bir yanıt şeklinde de ortaya çıkabilir.
Seboreik dermatit saçlı deri, burun kenarları ve kulak arkası gibi yağlı bölgelerde görülür. Hafif kızarıklık ve kabuklanma ile seyreder. Bebeklerde "konak" olarak bilinir.
Dishidrotik egzama avuç içi ve ayak tabanlarında su kabarcıkları ile belirti verir. Sıklıkla stresle ilişkilidir ve yoğun kaşıntıya neden olur.
Egzama Belirtileri
Egzamanın en yaygın belirtisi yoğun kaşıntıdır. Bu kaşıntı geceleri artabilir ve kişinin uyku düzenini bile bozabilir. Kaşıma sonucu cilt daha da tahriş olabilir.
Ciltte kuruluk, kızarıklık ve pullanma yaygın şekilde görülür. Özellikle soğuk hava ya da deterjan teması gibi dış faktörler bu belirtileri artırabilir.
Bazı egzama türlerinde ciltte küçük su kabarcıkları oluşabilir. Bu kabarcıklar patladığında cilt yüzeyinde hassasiyet ve yanma hissi oluşabilir.
Kronikleşen egzamalarda ise cilt kalınlaşabilir, sertleşebilir ve koyu bir renk alabilir. Bu duruma likenifikasyon adı verilir ve genellikle uzun süreli kaşıntı sonucu gelişir.
Egzamanın Nedenleri
Egzamanın tek bir nedeni yoktur. Genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Ailede egzama, astım ya da alerjik rinit öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.
Çevresel faktörler de tetikleyici olabilir. Deterjanlar, sabunlar, parfümler, polen, toz, hayvan tüyleri gibi alerjenler egzamanın ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.
Stres, uyku bozuklukları ve bağışıklık sistemiyle ilgili bazı durumlar da egzama alevlenmelerine katkıda bulunabilir. Besin alerjileri ise özellikle bebek ve küçük çocuklarda atopik dermatiti tetikleyebilir.
Egzama, cildin sadece görüntüsünü değil, bireyin yaşam kalitesini de etkileyen kronik bir durumdur. Doğru tanı ve düzenli bakım ile kontrol altına alınabilir. Her egzama tipi kendine özgü belirtilerle ortaya çıktığı için tedavi planı da kişiye özel olmalıdır.
Cildinizde geçmeyen kaşıntı, döküntü, kızarıklık ya da hassasiyet varsa, bu belirtileri hafife almadan bir dermatoloji uzmanına danışmanız en sağlıklı adımdır. Erken tanı ve doğru tedaviyle egzama semptomları büyük ölçüde hafifletilebilir.
Editör
Tüm Yazıları İncele
